مسافر ناکام

 

مسافر ناکام

بهروز ساقی

 

سفر کاملا غیرمترقبه «جرج بوش» در اواسط هفته گذشته به بغداد، تعجب همگان، به ویژه مسئولان عراقی را برانگیخت. روز سه شنبه هفته گذشته، درحالی که اعضای دولت و مشاوران رئیس جمهوری آمریکا تشکیل جلسه داده بودند و قرار بود با ویدئو کنفرانس با مقامات عراقی نیز ارتباط داشته باشند، بوش شتاب زده از کمپ دیوید وارد بغداد شد. حضور بوش در بغداد به قدری ناگهانی بود که «نوری مالکی» نخست وزیر دولت عراق هم- که آمریکایی ها سعی دارند او را هماهنگ با خود معرفی کنند، تا پنج دقیقه پیش از ملاقاتشان هیچ اطلاعی از ورود رئیس جمهور آمریکا به پایتخت کشورش نداشت.
در اینجا باید پرسید که در این شرایط چه چیزی بوش را از این راه دور به بغداد کشاند؟ برای پاسخ به این سوال باید ابتدا وضعیت بوش در داخل آمریکا و عراق را مورد بررسی قرار دهیم. در داخل آمریکا عرصه تا جایی بر او تنگ شده که اکثر اعضای تیم تندروی بوش که وی را برای حمله به عراق ترغیب کرده بودند، از اطرافش پراکنده شده اند. همچنین مخالفت های عمومی با سیاست های داخلی و خارجی دولت آمریکا، محبوبیت وی را به پایین ترین حد در میان همه رئیسان جمهور تاریخ آمریکا رسانده است. در این حال، انتخابات میان دوره ای کنگره نیز نزدیک است و می رود که شیرین کاری های بوش، تومار حزب جمهوریخواه را نیز درهم بپیچد.
در بعد جهانی، کشورهای موتلف آمریکا در جنگ با عراق رفته رفته در حال کناره گیری از این ائتلاف هستند و دیگر حاضر نیستند بار این رسوایی را به دوش بکشند. دنیا و حتی نزدیکترین هم پیمانان واشنگتن، همچون اسپانیا، ایتالیا و انگلیس به این نتیجه رسیده اند که حمله به عراق و ادامه اشغال آن کار درستی نبوده و نیست.
در داخل عراق هم آمریکایی ها تنها کاری که توانستند انجام دهند، ساقط کردن رژیم صدام بود که این امر دیر یا زود توسط خود مردم عراق صورت می گرفت. آنها با عجله ای که به خرج دادند همه چیز را ویران کردند بدون اینکه به فکر آینده و ساختن آن باشند. طوری که پس از گذشت بیش از سه سال هنوز نتوانسته اند اوضاع داخلی عراق را در دست بگیرند. سه سال پس از سقوط «صدام» فرصت کمی برای آنها نبود که نتوانستند حداقل امنیت را ایجاد کنند. و هنوز هم کشور عراق در وضعیت جنگی به سر می برد، هرچند اشغالگران حدود سه سال است پایان جنگ را رسما اعلام کرده اند. اما مردم عراق، ناامید از بازگشت به خانه، از خانه هایشان خارج می شوند. هنوز شهرها جولانگاه تانک و توپ و بمب افکن های آمریکایی است.
آمریکا در اذهان مردم عراق خیلی زود از کشوری با ژست آزادی بخشی به اشغالگری بی رحم و خونریز تبدیل شد. جنایت های نظامیان آمریکایی علیه مردم عراق کار را به جایی رسانده که صدای تمام دولتمردان و مسئولان عراقی را هم درآورد و آنها نیز به این نتیجه رسیده اند که امنیت با حضور اشغالگران، آرزویی بیش نیست.با توجه به همه این شرایط است که آمریکایی ها سرانجام به این فکر افتادند «ابومصعب زرقاوی» را که تاریخ مصرفش سر آمده بود، از سر راه بردارند. او کسی بود که بیشترین خدمت را به سیاست های آمریکا در منطقه و عراق کرد.
کشتن زرقاوی، با تبلیغات وسیعی که پس از آن به راه انداختند بیشتر برای بهبود وجهه آمریکایی ها بود. همچنین این مسئله می توانسته است پیش درآمدی برای سفر بوش به عراق باشد تا از طرفی مردم و دولت تازه تاسیس عراق را مرهون خود سازد و از سوی دیگر ، پس از کشتن زرقاوی، خود را به مثابه فرماندهی مسلط بر اوضاع نشان دهد، بلکه مقداری از فشاری را که هم اینک علیه او وجود دارد، بکاهد. این درحالی است که بیشترین انتقادها به سیاست های بوش از سوی نزدیکترین حامیان سابقش نثار او می شود و همچنین موضوع بحث روز قبل از این سفر در دولت آمریکا نیز خروج از عراق بوده است. بنابراین از نظر روحی و روانی بوش به این سفر نیاز مبرم داشت.
پس از بازگشت بوش از عراق، «کاندولیزا رایس» بانوی مغرور جنگ آمریکا در اعترافی عجیب و بی سابقه اظهار می دارد که «ما در حمله به عراق و افغانستان شکست خورده ایم.» او که قبلا گفته بود «در عراق هزاران اشتباه تاکتیکی مرتکب شده ایم» با اظهارات اخیرش به خطاهای استراتژیک نیز اعتراف کرده است.
علاوه بر این برای اولین بار، مردم عراق پس از سفر تحقیرآمیز و اهانت بار بوش به کشورشان که بدون اطلاع مقامات عراقی صورت گرفت، به خیابان ها ریختند و این اقدام خلاف شئونات دیپلماتیک و مداخله جویانه را خشمگینانه محکوم کردند.
شاید اینگونه تصور شود که بوش و مقامات آمریکایی و دیگر کشورهای اشغالگر، پیش از این نیز چنین سفرهای سرزده ای به عراق داشته اند، اما نباید فراموش کرد که حالا دیگر وضع فرق کرده و دولت قانونی عراق کاملا استقرار یافته است.
در شرایط کنونی امور باید روال عادی داشته باشد و سفر مقامات دیگر کشورها باید با رعایت اصول و عرف دیپلماتیک رایج صورت پذیرد. مردم عراق بعد از این، ادامه روند تحقیرآمیز گذشته را از سوی هرکس که باشد

برنمی تابند.

مآخذ: کیهان