جایگاه معلولان در قانون کجاست؟

پارسینه:

سازمان جهانی بهداشت(WHO) ضمن اعلام سال 1981 میلادی به عنوان سال جهانی معلولان، در بیانیه‌ای که همان سال منتشر کرد اعلام کرد که به طور متوسط ده درصد از مردم سراسر دنیا از معلولیت رنج می‌برند. البته این آمار تکان‌دهنده شامل ده‌ها نوع نقص با شدت‌های مختلف می‌شد.
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هر چند به صراحت نامی از افراد معلول برده نشده، اما اصول بسیاری را در آن می‌توان یافت که به نوعی از حقوق معلولان حمایت کرده است.

تاکنون درقوانین مختلفی که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده، مواردی به معلولان اختصاص یافته که از آن جمله می‌توان به قانون تشکیل سازمان بهزیستی، قانون الزام سازمان‌های دولتی به استخدام سه درصد معلولان و نیز قانون تشکیل سازمان آموزش و پرورش استثنایی اشاره کرد.

اما آنچه که در این میان اهمیت داشت فقدان قانون جامع در این زمینه بود که با تصویب قانون جامع حمایت از حقوق معلولان این نقیصه نیز برطرف شد.

ویژگی مثبت قانون حمایت از حقوق معلولان جامعیت آن است، زیرا براساس آن مسایلی همچون مسکن، آموزش، درمان، استخدام و... که همیشه جزو دغدغه‌های جامعه معلولان و خانواده آنان بوده به خوبی در این قانون دیده شده است.

در سال 1383 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در 16 ماده به تصویب مجلس رسید. در این مواد تسهیلاتی برای معلولان دیده شده که بتدریج و با پی‌گیری سازمان بهزیستی، وزارت رفاه و تشکل‌های معلولان عملیاتی شده است که از جمله آن می‌توان پرداخت شهریه دانشجویان معلول، اشتغال، بلیط نیم بهاء، معافیت یکی از فرزندانی که والدین معلول دارند، مسکن و توسعه مراکز توانبخشی را نام برد البته بخشی از این خدمات پیش از این نیز ارایه می‌شده است.

همچنین موادی از این قانون به دلیل تأخیر در تدوین آئین‌نامه‌های اجرایی، عدم تأمین اعتبارات لازم و یا عدم همکاری دستگاه‌های مرتبط از پیشرفت کمتری برخوردار بوده‌اند که مهم‌ترین آن بحث مناسب‌سازی ساختمان‌ها و اماکن عمومی است هر چند در ماده دو قانون مذکور تأکید شده است کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، موسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلاب موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از آنها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم شود.

در سال‌های گذشته سازمان بهزیستی فعالیت‌های ویژه ای برای ارایه خدمات به معلولان انجام داده است وبرای توسعه شاخص‌های توانبخشی و خصوصا عملی کردن مواد مهمی از قانون جامع حمایت از حقوق معلولان موفقیت های زیادی کسب کرده است. امید آن می رود که با حمایتهای مجلس شورای سلامی وسازمان های مرتبط سازمان بهزیستی بتواند گامهای بلندی در اجرای این قانون بردارد